Buradaki haritada gösterilenler belirli türlerin yaklaşık olarak dağılımıdır. Tüm dağılımı göstermemektedir. Esasen hobi severlere bu türün görünüş olarak serrasalmus rhombeus’a olan yakın benzerliği dışında söylenecek başka bir söz yoktur. Görünüş olarak o kadar benzerler ki alanda ayırmak için eğitimli bir göz gerektirir. Michel Jégu’nun makalesinden alıntı yapılananlar hariç tek canlı fotoğraflar olan Adrien Leroy ve Jerry Plakyda’nınkilerden de göründüğü de bu türlerin benzediğidir. Davranışları da s. rhombeus ile benzerdir. Böylece nasıl davranacağı konusunda çıkarımlar yapabiliriz. Sudaki yaşamı konusunda nereden toplandığı veya yalnız yaşayıp yaşamadığı gibi konularda herhangi bir kayıtlı bilgi yoktur. Ait olduğu serrasalmus cinsine bakarak gruplar halinde değil de yalnız yaşıyor olabileceği yorumunu yapabiliriz.

Akvaryum ticaretinde ender bulunur ve s. rhombeus veya diğer compressus cinsi piranalarla kolayca karıştırılabilir. Önerilen; akvaryumda tek tür olarak beslenmesidir. Şanslıyız ki s. altispinis’i 5 inç TL [1] korunmuş örnek ve büyük bir yetişkin olarak görebiliyoruz. Yetişkin altı dönemde kuyruktaki koyu “V” şekli s. marginatus’a benzer şekilde neredeyse hyalin kenara kadar uzanır. Ancak olgunlaşmayla kuyruktaki kalın bant daha çok dolmaya başlar ve yaşla birlikte daha belirgin hale gelir.

Yeni bir tür serrasalmus olarak , s. altispinis, Uatumã havzasında (Amazon, Brazilya), s. rhombeus’u tamamlayıcı bazı açıklamalar ile birlikte Guyana kalkanında [2] tanımlanmıştır (Linnaeus, 1766).

Serrasalmus rhombeus (Linnaeus, 1766), Surinam’da tanımlanmış, Amazon’da Orinoco ve Guyana kıyı havzalarında kaydedilmiştir. Fransız Guyana’sında, Maroni Havzası’ndan Iracoubo Havzası’na kadar yayınlanmış ve Araguari Havzası’nda (Amapá, Brazilya) kaydedilmiştir. Uatumã Havzası’nda (Amazon, Brazilya) S.rhombeus yeni bir tür ile simpatrik [3] olarak yaşar; bu tür s. altispinis’tir. S. altispinis’in vücudu s. rhombeus’a göre hafifçe daha basık ve koyudur. S. altispinis 4 adet supranöral bulunması (bu sayı s. rhombeus’ta 5 adettir.) ve daha derin “serrae” [4] ile karakterizedir. Bu özellikler s. altuvei, s. compressus ve s. geryi arasında da paylaşılır. Bu üç tür de koyu ve basık bir vücuda sahiptir ancak s. altispinis’ten farklıdırlar.

Renk

Canlı renklerden oluşur, balığın gövdesi gümüş rengi ve yetişkinlerin baş kısmının yanakları turuncudur. Yan tarafları küçük koyu renkte, çapları balığın gözü kadar olan oval beneklerden oluşur. Büyüdükçe ve 150 mm’lik örneklere yaklaştıkça bu benekler giderek yok olur ve balığın gövdesinin yanları (flank) koyulaşır. Operkülün [5] hemen arkasında geniş bir humeral leke [6] bulunur ve yüksekliği başın 2/3’üne yaklaşabilir. Bu leke 100mm SL ‘den [7] sonra giderek belirginleşir. Yüzgeçler hyalindir. Sadece kuyrukta tabandaki lekeden kontrast yapacak şekilde en uçta siyah bir bant bulunur. Alkolde korunmuş örneklerde gövdenin gümüş rengi belirsizleşir ve açık kahverengi bir ton alır ancak başın altındaki kırmızımsı ton çok eski olmayan örneklerde korunur.

Coğrafi dağılım

Uatumã sularının tamamında serrasalmus altispinis tanımlanmış ve yakalanmıştır. Bunun dışında 1982 ve 1994 yılları arasında Teceira Queda’da, nehrin küçük kollarında nehrin taban kısmında da yakalanmıştır. Su sıcaklığı 30ºC üzerinde ve pH 5.5 ile bölgesel standartlar içinde görülmüştür.

Tartışma

Serrasalmus altispinis genel vücut formu ve renklenme bakımından özellikle de kuyruktaki siyah uç bandı ile s.rhombeus’a benzer. Yine de s. altispinis daha az sayıdaki supranöralleri ile s. rhombeus’tan ayrılır (4’e karşı 5). Ayrıca “serra” denen yapılar daha yüksektir (4,4-5,8% SL ‘ye karşı s. rhombeus’ta 2,4-3-8%). Bu iki türü ayıran diğer bir kriter de; S. altispinis’te gözler arası mesafenin daha dar olmasıdır (8,8-10,1% SL’ye karşılık S.rhombeus’ta 10,3-13,4%). İki türde de yanaktaki kemikleşme aralığı aynıdır. Ancak gözü preoperkül [8] açısından ayıran uzaklık s. altispinis’te daha azdır (7,6-10.3% SL’ye karşın s.rhombeus’ta 11,5 – 14,5%). Lateral (yan kısım) çizgideki delikli pul sayısı s. altispinis’te daha az olarak görülmektedir. (S.altispinis’te hypural kemiğe kadar [9] 78-85, 72-77 ; S.rhombeus’ta 90-101, 81-89). Dahası, s. altispinis ektopterigoid dişlerini (damak dişleri) s. rhombeus’a göre daha çabuk kaybediyor gibi görünüyor. S. altispinis’te kuyruk tabanında renk daha koyu ve humeral leke daha geniş ve belirgindir. Nehir sularının [10] tümünde yaygın olarak bulunur, bölge aynı zamanda s. rhombeus’un tanımlandığı Amazon kısımlarından birisidir (Jégu ve ark., 1993). Uatumã yatağında yapılan toplamalarda her iki türün de tesadüfi varlığı bize s.altispinis’in, s. rhombeus’un simpariği olduğunu söyleme imkanı verir. Böylece yakın bir tür olan s. rhombeus’la kolaylıkla karıştırılması son derece doğaldır.

S. Altispinis’i Üretmek

Aşağıdaki bilgilerin türün nehirde bulunduğu bölgelerdeki su şartlarıyla ilişkili bilimsel literatüre dayandığını hobi severlere hatırlatırız. Bu türün üremesi için ek gereklilikleri de sağlamak sizin yeteneklerinize kalmıştır. Kendi fikrime göre bu türün besleneceği tanktaki tahmin edilen şartları sağlamak s. rhombeus’taki başarının da büyük bir kısmını sağlayacaktır. Benzer bir çok tür kapalı alanlar olarak ev akvaryumlarından çok halka açık büyük akvaryumlarda üretilmiştir. Bu yazının tamamlandığı tarihe kadar kapalı alanda s. altispinis henüz üretilememiştir. Umut ederim ki aşağıdaki açıklama hobi severlere bu türü başarı ile üretme isteğini sağlar. Bu türü üretmek için en az 760 litre ve daha üstü olan büyük bir akvaryum gereklidir. Yüksek filtrasyon ve çakıl taban üzerinde arka ve yan tarafları kaplayan bitkiler olmalıdır. İsteğe göre ıslak/kuru filtrasyon sistemi ve orta-kuvvetli arasında akıntı sağlayan kafa motoru gerekecektir. Balığa yeterli yüzme alanı sağlayacak bitki örtüsü yardımcı olabilir. Suyun doğal sıcaklığı 30ºC üzerinde ve pH 6.3, iletkenlik 70 uS olmalıdır. Bu bir berrak su türüdür. Uatumã açıkları kuraklık döneminde beyaz kumlu kumsaldır.

Etimoloji [11]: Altispinis sıfat olarak latince altus (yüksek) ve spina (diken) sözcüklerinden gelmekte ve bu türün “serra” larının yüksekliğini belirtmektedir.

En Fazla Boy: 19 cm SL (yaklaşık 25cm TL)

Dağılım: Amazon Nehri Havzası, Uatumã Nehri

_______________________

[1] TL: Total Lenght. Burundan kuyruk dahil sonuna kadar olan toplam uzunluk.
[2] Jeolojide kalkan; bir kıtayı oluşturan dev kara plakaları.
[3] Sympatric: Biyolojide aynı veya örtüşen bir bölgede yaşayan birbirine çok benzer türler için kullanılır.
[4] Tüm serrasalmus cinsine adını veren ve anal yüzgecin hemen önündeki testere veya tarak ağzı gibi tırtıklı şekildeki anatomik oluşum.
[5] Balıklarda solungaçları çevreleyen sert kısım, genellikle baş ile gövdenin sınırı olarak kabul edilir.
[6] Klasik olarak caribalardan bildiğimiz solungacın yanındaki leke.
[7] SL: Standart Lenght. Balığın kuyruk hariç burnundan gövde sonuna kadar olan uzunluğu.
[8] Yanakta, solungaç kenarına uzanan ince kemik kısmı.
[9] Kuyruk kılçıklarının birleştiği özelleşmiş son omurga.
[10] Burada nehir olarak tüm Amazon değil de Uatumã Nehri anlatılmak istenmektedir.
[11] Dil, köken bilimi.

Orijinal metin: www.angelfire.com/biz/piranha038/altispinis.html

Çeviren: Ahmet Savran